Elibelinde Motifi
Anadolu'nun uçsuz bucaksız kültürel simgelerinin en çok kullanılanlarından biri 'Eli Belinde' motifidir. Çatalhöyük kazılarında bile rastlanan bu eşsiz motif binlerce yıldır farklı medeniyetlerin kendilerine özgü yorumları ile yaşamaya devam ediyor.
Başta halı-kilim dokumalarında, ahşap evlerin oyma süslerinde, takılarda ve aklımıza gelebilecek hemen her yerde karşımıza çıkan bu kültürel miras son yıllarda unutulmaya yüz tutmuştu. Günümüzde tekstil ve aksesuar ürünlerinde çeşitli ürünlere uygulanarak yaşatılmaya devam ediliyor.
Eski çağlardan beri kadın motifleri, heykelleri sık sık tanrıçalaştırılarak bereketin
ve gücün sembolü oldu. Kadının elinin belinde(böğründe) olduğu tarihi kalıntılara ise yine aynı zaman ve anlam paralelinde rastlanıyor. Güçlü, doğurgan, bereket saçan kadın sembolü halen evlerimizi kıyafetlerimizi süslüyor.
Mimarlıkta da Ayrı Bir Yeri Var
Eli belinde, mimarlığın ve ağaç ustalığının da temel taşlarından biri olmuştur. Bugün hala Akdeniz yöresindeki dülgerler tavan ve çatı yaparken yatay ve dikey kalın direkleri birbirlerine eklemede kullandıkları köşe tutturucu, bağlayıcı parçalara ve bunların oluşturduğu ters veya düz üçgen şekle eli belinde derler.
Elibelinde motifi nedir?
Elibelinde motifi dişiliğin simgesidir.Sadece analık ve doğurganlığı değil,aynı zamanda uğur, bereket ,kısmet, mutluluk ve neşeyi sembolize eder.Bilindiği gibi,insanlığın yaradılışından bu yana "ana” kavramı,hayatın ilk nüvelerinin oluştuğu ve geliştiği kaynağı ifade etmektedir.Bundan dolayı toprak ve deniz, ana olma durumu ile özdeşleşmiştir.Bu görüş,tüm canlıların toprak ve sudan oluştuğu varsayımı ile de örtüşmektedir.Anadolu inançlarında yaşam ve ölüm ayrılmaz bir bütündür.Basitçe ifade etmek gerekirse, doğmak ana rahminden ayrılmak, ölmekse toprağa dönmek demektir.
Çocukluğumuzdan bu yana üzerinde oyunlar oynadığımız, ders çalıştığımız, halı ve kilimlerimizin üzerinde mutlaka bu motif vardır. Eli böğründe, pıtrak, koç- boynuzu, kazayağı gibi motifler... eli belinde doğurganlık, bolluk bereket simgesidir. Yorumcuların da söylediği gibi Elibelinde Kendinden Gayret Alan Kadındır.
Elibelinde motifinin özellikleri nelerdir? Kültürümüzdeki yeri nedir?
Kilimlerimiz anaerkil dönemden günümüze kadar ulaşmış,kadınlarımızın anlamlarını bilerek ya da bilmeden kız çocuklarına aktardıkları bir motifler deryası. Her kilim, dokuyanın hikayesini anlatıyor, en güzelleri ise çeyiz ve ölümlük-dirimlik denilen cenaze salına örtülen sonrasında da camilere bağışlanan kilimler.